Naast een bachelor en master krijgt de Associate degree opleiding (Ad) vanaf 1 januari 2018 een volwaardige positie als hbo-opleiding met een zelfstandige arbeidsmarktkwalificatie. De wet die dat mogelijk maakt werd vanmiddag door de Eerste Kamer als hamerstuk aanvaard. Hogescholen zijn enthousiast. “We zien de belangstelling voor de tweejarige Ad-opleiding onder werkenden en mbo-4 studenten toenemen en we voldoen daarmee aan een vraag op de arbeidsmarkt. Ook verwacht ik dat het studenten zal inspireren om door te stromen naar een bachelor. Een ontwikkeling die we altijd zullen stimuleren”, aldus Thom de Graaf, voorzitter van de Vereniging Hogescholen.

Een Ad Bedrijfseconomie, Ad Tuinbouwmanagement en een Ad Systeemspecialist Automotive zijn enkele voorbeelden van Associate degree-opleidingen die worden aangeboden. Met ingang van dit studiejaar 2017-2018 zijn er 143 Ad-programma’s aan bekostigde hogescholen in Nederland en zij willen dat aanbod uitbreiden. Qua interesse van studenten zagen hogescholen vorig studiejaar al een stevige groei van 23,4% bij de Ad-instroom. Ook voor dit jaar wordt een groei verwacht.

Werkgevers: “Mooie ontwikkeling”
Werkgevers zijn al jaren voorstanders van meer Ad-opleidingen bij hogescholen. In 2015 reageerden VNO NCW en MKB-Nederland positief op het initiatief van hogescholen om, naar het succesvolle model van de Rotterdam Academy, de Associate degree uit te breiden: “VNO-NCW en MKB-Nederland vinden dit een mooie ontwikkeling. Zeker in het kader van de snelle ontwikkelingen in vele bedrijven is de Ad een opleiding die vooral werknemers met een mbo-4 diploma de mogelijkheid biedt om in relatief korte tijd te ontwikkelen naar een hbo-waardig werk- en denkniveau”.

Tweejarige hbo-opleiding ism Mbo
Hogescholen en ROC’s werken samen bij het aanbieden van de tweejarige Ad-opleidingen, maar de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de opleiding en het diploma blijft bij het hbo. De Ad is een volwaardige graad binnen het hoger beroepsonderwijs met een zelfstandige arbeidsmarktkwalificatie. Bij hoge uitzondering kan een ROC meer dan 50% van een Ad-opleiding verzorgen wanneer de hogeschool daarvoor toestemming krijgt van de minister.

Link naar het artikel De Associate degree als hbo-opleiding meer op de kaart zetten

Er hebben zich in het studiejaar 2017/18 landelijk 5,2 % meer studenten aangemeld voor een hbo-opleiding dan in het studiejaar ervoor. Daarmee zet de verbetering van vorig jaar zich door. Het aantal aanmeldingen voor de Associate degree is maar liefst met 34,9% gestegen en het aantal inschrijvingen voor deeltijd- en duale opleidingen is met respectievelijk 11,4% (deeltijd) en 17,0% (duaal) gestegen. Daarnaast stijgt ook het aantal internationale studenten. “Het herstel van de instroom zet dus door, daar zijn we blij mee”, aldus Thom de Graaf, voorzitter van de Vereniging Hogescholen, “De aantrekkingskracht van het hbo stijgt over de hele linie.”

Hij baseert zich op de voorlopige instroomgegevens voor het studiejaar 2017/18 die de Vereniging Hogescholen vandaag publiceert. In de sectoren Agro & Food en Gezondheidszorg is de groei het hoogst, respectievelijk 8,1% en 8,2%. Met het oog op de groeiende lerarentekorten in het primair onderwijs is er veel aandacht voor het aantal aanmeldingen bij de pabo. Dit jaar zijn er 336 meer inschrijvingen bij de pabo’s dan vorig jaar, dat is een stijging van 5,9%.

Instroom Associate degree bijna 35% gestegen
Het aantal aanmeldingen voor de Associate degree (Ad) is maar liefst met 34,9% gestegen. Dit toont de groeiende bekendheid van en belangstelling voor dit soort programma’s. Het aantal inschrijvingen bij bacheloropleidingen ligt ruim 4% hoger dan vorig jaar. Afgelopen dinsdag nam de Eerste Kamer een wet aan waarmee de Ad vanaf 1 januari 2018 een volwaardige positie als hbo-opleiding krijgt met een zelfstandige arbeidsmarktkwalificatie. “Deze forse groei bevestigt dat de belangstelling voor de tweejarige Ad-opleiding onder werkenden en mbo-4 studenten toeneemt en daarmee voldoen we aan een belangrijke vraag op de arbeidsmarkt. Ook verwacht ik dat het deze studenten zal inspireren om door te stromen naar een bachelor”, aldus De Graaf.

Grootste stijging bij deeltijd en duaal
Het aantal inschrijvingen is daar met respectievelijk 11,4% (deeltijd) en 17,0% (duaal) gestegen. Opvallend is de stijging in het aantal aanmeldingen voor deeltijdopleidingen in de sector gedrag en maatschappij (34%). Bij de duale opleidingen is de stijging het grootst in de sector gezondheidszorg. Het aantal aanmeldingen voor voltijd-opleidingen is met 4,4% gestegen.

Aantal internationale studenten stijgt licht
Het aantal aanmeldingen van internationale studenten vertoont een lichte stijging (3%). Dit is het aantal inschrijvingen via Studielink van internationale studenten. Daarbij moet wel vermeld worden dat veel buitenlandse studenten zich nog rechtstreeks bij de instellingen aanmelden.

Achtergrond
De genoemde cijfers zijn gebaseerd op het aantal verzoeken tot inschrijving van studenten voor associate degree en hbo-bachelor opleidingen via Studielink. Voor alle hogescholen geldt dat studenten zich voor 1 mei moeten aanmelden en uiterlijk 1 oktober aan alle inschrijfvoorwaarden moeten voldoen. In de komende periode worden alle inschrijvingen administratief verwerkt, waarna definitieve instroomcijfers beschikbaar komen. Deze kunnen afwijken van de nu gepresenteerde cijfers. Op basis van die gegevens kunnen er gedetailleerder analyses worden gedaan.

(Informatie over vooropleiding is helaas nog niet beschikbaar.)

Bijlage(n):

Verzoeken tot inschrijving t/m wk 40 2017

De Vereniging Hogescholen is tevreden dat de vrijkomende middelen van het studievoorschot worden ingezet voor de kwaliteit van het hoger onderwijs. Daarmee kunnen de voorinvesteringen die de hogescholen hebben gedaan structureel worden doorgezet ten behoeve van de onderwijskwaliteit. “Het motto ‘Vertrouwen in de toekomst’ betekent wat mij betreft ook vertrouwen in het hoger onderwijs en vraagt om ruimte om dat waar te maken”, aldus Thom de Graaf, voorzitter van de Vereniging Hogescholen. 

De Graaf wijst hiermee op de passages in het regeerakkoord over de kwaliteitsafspraken die niet meer uitgaan van het opleggen van centrale prestatie-indicatoren. De Graaf wil zo snel mogelijk met de nieuwe minister van onderwijs het gesprek aan gaan om nadere afspraken te maken over de investeringen van hogescholen in onderwijskwaliteit; intensiever en kleinschalig onderwijs, betere begeleiding van studenten, focus op talentontwikkeling, moderne onderwijsfaciliteiten en versnelling van de digitalisering, en de professionalisering van docenten. De Graaf: "De hogescholen zullen keuzes maken die bij de eigen context passen en zullen zich vanzelfsprekend verantwoorden over hun prestaties en de te besteden middelen." De Vereniging Hogescholen wijst erop dat het geld dat er de komende jaren bij komt net genoeg is om deze voorinvesteringen te continueren. Zeker in ogenschouw nemend dat het tekort op de gehele begroting van OCW dat resteert uit de vorige kabinetsperiode deels als bezuiniging wordt opgevoerd. De Vereniging Hogescholen is in het licht van de toegankelijkheid van het ho positief over de halvering van het collegegeld voor eerstejaarsstudenten  en voor pabostudenten ook in het tweede studiejaar.

Praktijkgericht onderzoek draagt bij aan toekomst Nederland
Het kabinet heeft extra middelen vrijgemaakt voor fundamenteel en toegepast onderzoek en geeft een impuls aan de infrastructuur van onderzoek. Hiermee komt er voor hogescholen meer ruimte voor praktijkgericht onderzoek ten behoeve van de NWA-agenda en de topsectoren. De Graaf roept het kabinet echter op om bij meer economische groei de komende jaren de onderzoeks-investeringen te verhogen.

Hogescholen bieden toekomstgericht onderwijs
De Vereniging Hogescholen is blij dat het groene onderwijs naar OCW gaat. Daarmee vallen alle hogescholen onder één regiem en bekostigingssysteem. Uiteraard blijft de goede verbinding van de hogescholen met het Agro en Food kennissysteem in stand. In het regeerakkoord is daarnaast aandacht voor de arbeidsmarktrelevantie van opleidingen. Hogescholen onderschrijven het belang hiervan, vandaar dat hogescholen samen met studenten en universiteiten afspraken hebben gemaakt over regelmatige verkenningen van de arbeidsmarkt en voorlichting daarover aan studenten. Om daar adequaat op in te spelen hechten hogescholen belang aan ruimte en verantwoordelijkheid voor de besteding van de middelen. Tegen die achtergrond gaan de hogescholen het gesprek hierover aan met de nieuwe minister. 

Vandaag heeft Thom de Graaf de HBOAward 2017 uitgereikt aan Saxion. Een vakjury beoordeelde dit initiatief als meest inspirerend initiatief dat bijdraagt aan open access en open science in het hbo. De Graaf riep in zijn speech alle hogescholen op om in hun instellingsbeleid aandacht te besteden aan Open Science. Enkele hogescholen hebben hun publicatiebeleid al aangepast zodat in principe al het onderzoek vrijelijk beschikbaar is. “Ik hoop dat vele anderen zullen volgen.”

De HBOAward werd uitgereikt tijdens het seminar ‘Verder bouwen aan open science’, georganiseerd door SURF.  Open science betekent het open delen van onderzoek waar mogelijk. Dat begint bij toegankelijke opslag van data en eindigt bij vindbare en toepasbare kennis voor de praktijk. Zo kan kennis worden (her)gebruikt voor verbetering van de praktijk én voor verder onderzoek. Door open science zorgen we ervoor dat optimaal gebruik wordt gemaakt van dat wat we weten, zodra we het weten. Opdat de mensen die er het meest baat bij hebben in hun (toekomstig) beroep er mee aan de slag kunnen.

Visie Open Science hogescholen
De Graaf “Vandaag is het de eerste keer dat er publiekelijk ruchtbaarheid wordt gegeven aan de visie van de Vereniging Hogescholen op Open Science. Deze is vlak voor de zomer vastgesteld”. In februari van dit jaar ondertekende de Vereniging Hogescholen, samen met de andere Nederlandse kennispartners – o.a. de VSNU, KNAW, NWO – De Open Science Verklaring. Daarin werd beloofd dat over drie jaar open science in de Europese Unie niet langer uitzondering maar regel is en dat alle wetenschappelijke artikelen en zoveel mogelijk ook de daarvoor gebruikte onderzoeksgegevens vrij toegankelijk moeten zijn voor een ieder die daarvan kennis wil nemen.  De Graaf benadrukte dat we er nog lang niet zijn. Het Nationaal plan Open Science heeft tot doel gesteld in 2020 alle door de overheid gefinancierde publicaties en aanverwante producten toegankelijk te maken. Hiervoor is nog veel werk nodig, ook van hogescholen. Daarom heeft de Vereniging Hogescholen – in navolging van het Nationaal Plan – de eigen prioriteiten op dit terrein gepubliceerd in een visie op Open Science. Enkele hogescholen hebben hun publicatiebeleid al aangepast zodat in principe al het onderzoek vrijelijk beschikbaar is. Ik hoop dat vele anderen zullen volgen. De Graaf: “Ik roep daarom dan ook alle hogescholen op om in hun instellingsbeleid aandacht te besteden aan dit thema.”

HBOAward: samen maken we praktijkgericht onderzoek toegankelijk
Kennisproducten open access toegankelijk maken vergroot de impact van praktijkgericht onderzoek op de samenleving. Het hbo werkt hard aan het toegankelijk maken van deze onderzoekresultaten. De meest spraakmakende initiatieven maakten vanaf dit jaar kans op een HBOAward. In 2017 is van februari t/m september elke maand een HBO Award uitgeloofd aan een inspirerend initiatief dat bijdraagt aan open access/open science in het hbo. Een overzicht van alle winnaars is te vinden op surf.nl

Dit jaar zijn 8 initiatieven beloond die zich op bijzonder inspirerende wijze hebben ingezet voor open access, het open toegankelijk maken van eindresultaten van onderzoek.

Dé voorvechters van open access 2017
Onder de titel “Dé voorvechters van open access 2017” werd deels door het publiek en deels door de dagjury de uiteindelijk winnaar van de 8 gepresenteerde initiatieven bepaald. De dagjury bestond uit:

Vereniging van Lectoren – Jan Jurriëns

Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA – Jacky Bax

De HBO Kennisinfrastructuur – Bolinda Hoeksema

Paul Rullmann faciliteerde dit juryberaad vanuit SURF.

Deze prijs is met name een ere-prijs: de maandelijkse winnaars hebben ieder eerder al aandacht gekregen.

Bijlage(n):

Speech open science - Thom de Graaf - Vereniging Hogescholen - 26102017

Visie Open Science Vereniging Hogescholen 2017

Foto: Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA

De bordesscene zag er vertrouwd uit, al vond die niet plaats op het Huis ten Bosch, maar aan de achterkant van het werkpaleis van de Koning aan het Noordeinde. Opnieuw te weinig vrouwen en inclusief de Koning een geheel witte regering. Een diversiteitspact tussen alle serieuze politieke partijen zou geen overbodige luxe zijn. Ik haast mij er bij te zeggen dat in de tijd dat ik bij formaties betrokken was, de situatie niet veel beter was. Maar ondertussen zijn wij wel anderhalf decennium verder.

Behalve naar de Portugese schoenen van een van de vicepremiers ging mijn belangstelling deze keer vooral uit naar de nieuwe ministers op het departement van OCW. Die zagen er keurig en stemmig uit en zo op het oog kon je niet onderscheiden wie 'minister van' en wie 'minister voor' wordt. Dat verschil bestaat natuurlijk wel, maar speelt in de praktijk, zo heb ik zelf ondervonden, nauwelijks een rol. Zolang de taakverdeling maar duidelijk is en helderheid bestaat over de aan die taken toegewezen budgetten.

Arie Slob gaat het funderend onderwijs doen. Maar we zullen als hbo-sector ook met hem te maken krijgen, bijvoorbeeld rond de doorstroom van havo naar hbo en zeker in het lerarenbeleid. Slob heeft het goed voor met het hbo, weten we sinds het rapport van de commissie onder zijn voorzitterschap over de toekomst van de prestatieafspraken. Een bondgenoot van ons denken op dit punt, heel prettig.

Arie Slob ken ik al aardig wat jaartjes, maar Ingrid van Engelshoven nog veel langer, onder meer als fractiemedewerker van mijn partij toen ik vers Tweede Kamerlid was. Later werd zij partijvoorzitter en wethouder onderwijs in de residentie. In al die kleine 25 jaar hebben wij prettig contact onderhouden. Dat is natuurlijk geen recept voor harmonie tussen branche en minister, maar wel een goede start. Een stevige bestuurder die minder partij-ideologisch als wel inhoudelijk gedreven is met een sterk strategisch vermogen. Het regeerakkoord geeft haar denk ik een goed handvat om het hoger onderwijs en de wetenschap een stap verder te brengen in kwaliteit, transparantie en draagvlak. 

Jet Bussemaker, die ik ook al bijna twintig jaar ken, heeft op het moment dat ik dit schrijf inmiddels de persoonlijke spulletjes in een verhuisdoos achter in de auto mee naar huis genomen, traditioneel nog één keer in de dienstauto met de chauffeur van het ministerie achter het stuur. Ik heb al eerder, bijvoorbeeld op het hbo-congres in april van dit jaar, haar lof toegezwaaid; toen dacht ik dat ze snel zou worden opgevolgd. Dat duurde nog een half jaartje.. 

Jet deed niet altijd wat onze sector graag wilde en soms juist wat wij niet wilden; ze was ook niet altijd een makkelijke minister. Maar wel een goede! Oog voor het hbo waar ze zelf bestuurlijke ervaring mee had, hart voor studenten en voor wetenschap en als het moest op de barricaden voor gelijke kansen. En het bleef niet onopgemerkt dat zij ook nog minister van Emancipatie was.

Jet, veel succes in een nieuw leven, wie weet in de buurt van onze sector. Arie en Ingrid, veel succes in een prachtige functie, waarvan oud-ministers plegen te zeggen dat de eerste en de laatste dag de mooiste zijn, maar dat is natuurlijk alleen maar heimwee en kinnesinne. Zet 'm op voor het (hoger beroeps-) onderwijs!

Thom de Graaf, 26 oktober 2017

Foto: ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Naast een bachelor en master krijgt de Associate degree opleiding (Ad) vanaf 1 januari 2018 een volwaardige positie als hbo-opleiding met een zelfstandige arbeidsmarktkwalificatie. De wet die dat mogelijk maakt werd vanmiddag door de Eerste Kamer als hamerstuk aanvaard. Hogescholen zijn enthousiast. “We zien de belangstelling voor de tweejarige Ad-opleiding onder werkenden en mbo-4 studenten toenemen en we voldoen daarmee aan een vraag op de arbeidsmarkt. Ook verwacht ik dat het studenten zal inspireren om door te stromen naar een bachelor. Een ontwikkeling die we altijd zullen stimuleren”, aldus Thom de Graaf, voorzitter van de Vereniging Hogescholen.

Een Ad Bedrijfseconomie, Ad Tuinbouwmanagement en een Ad Systeemspecialist Automotive zijn enkele voorbeelden van Associate degree-opleidingen die worden aangeboden. Met ingang van dit studiejaar 2017-2018 zijn er 143 Ad-programma’s aan bekostigde hogescholen in Nederland en zij willen dat aanbod uitbreiden. Qua interesse van studenten zagen hogescholen vorig studiejaar al een stevige groei van 23,4% bij de Ad-instroom. Ook voor dit jaar wordt een groei verwacht.

Werkgevers: “Mooie ontwikkeling”
Werkgevers zijn al jaren voorstanders van meer Ad-opleidingen bij hogescholen. In 2015 reageerden VNO NCW en MKB-Nederland positief op het initiatief van hogescholen om, naar het succesvolle model van de Rotterdam Academy, de Associate degree uit te breiden: “VNO-NCW en MKB-Nederland vinden dit een mooie ontwikkeling. Zeker in het kader van de snelle ontwikkelingen in vele bedrijven is de Ad een opleiding die vooral werknemers met een mbo-4 diploma de mogelijkheid biedt om in relatief korte tijd te ontwikkelen naar een hbo-waardig werk- en denkniveau”.

Tweejarige hbo-opleiding ism Mbo
Hogescholen en ROC’s werken samen bij het aanbieden van de tweejarige Ad-opleidingen, maar de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de opleiding en het diploma blijft bij het hbo. De Ad is een volwaardige graad binnen het hoger beroepsonderwijs met een zelfstandige arbeidsmarktkwalificatie. Bij hoge uitzondering kan een ROC meer dan 50% van een Ad-opleiding verzorgen wanneer de hogeschool daarvoor toestemming krijgt van de minister.

Link naar het artikel De Associate degree als hbo-opleiding meer op de kaart zetten